Update : ภูมิพล-ปรีดี-วชิราลงกรณ์ กับกรณีทำลายหมุดคณะราษฎร

Somsak Jeamteerasakul

April 22, 2017 ·

ภูมิพล-ปรีดี-วชิราลงกรณ์ กับกรณีทำลายหมุดคณะราษฎร
 

ผมได้พูดไปบ้างแล้วว่า ผมไม่ค่อยเห็นด้วยกับ "คำอธิบาย" ของนักวิชาการและแอ๊คติวิสต์ เรื่องหมุดคณะราษฎรถูกขโมย ในลักษณะที่พยายามเชื่อมโยงประวัติศาสตร์ย้อนหลังไปถึง 2475 การต่อสู้ระหว่างคณะราษฎรกับคณะเจ้า (แนวแบบที่ อ.ชาญวิทย์, อ.ธำรงศักดิ์, อ.ยิ้ม, อ.ชาตรี และแอ๊คติวิสต์อีกหลายคนพูดๆกัน)
 

แม้แต่ต่อให้เรายอมรับกันว่า กษัตริย์วชิราลงกรณ์เป็นคนสั่งทำเอง (ซึ่งตอนนี้ ไม่มีทฤษฎีอะไรที่อธิบายได้นอกจากนี้ ประเด็นปมเงื่อนสำคัญคือเรื่องหมุดหน้าใสถูกปล่อยไว้ เพราะลำพังการขโมยหมุดคณะราษฎร ใครอาจจะเป็นคนทำก็ได้ แต่การปล่อยหมุดหน้าใสไว้ตรงนั้น ไม่เอาออก มีคำอธิบายได้อย่างเดียว คือกษัตริย์วชิราลงกรณ์ให้ทำ)
 

ในความเห็นผม เรื่องนี้ก็ไม่ใช่มีสาเหตุย้อนหลังไปไกลถึงเรื่องการต่อสู้คณะราษฎร-คณะเจ้าตั้งแต่ 2475 ยิ่งการที่สมมุติว่าวชิราลงกรณ์ให้ทำเพราะเชื่อเรื่องดวง เรื่อง "อาถรรพ์" ในความเห็นผม ก็ยิ่งยืนยันว่า เรื่องนี้ ไม่ใช่อะไรที่เป็นความต่อเนื่องย้อนหลังไปไกลขนาด 2475 อะไรแบบนั้น (ผมจะพูดถึงเรื่องนี้ข้างล่าง)
 

ก่อนอื่น ผมเสนอว่า เราต้องแยกระหว่างประเด็นที่ว่ากษัตริย์วชิราลงกรณ์หรือราชสำนักให้ทำ กับการที่มีคนรักเจ้าออกมาพูดเชียร์หมุดคณะราษฎรถูกขโมย ด่าคณะราษฎร ด่าปรีดี ยกย่อง ร.7 เมื่อเกิดข่าวหมุดหายขึ้น กรณีหลังนี้คือพวก "กองเชียร์" ยุคใหม่ #ซึ่งเรื่องนี้ก็ไม่ใช่อะไรที่เกี่ยวโยงไปที่2475 #มากเท่ากับเป็นการสะท้อนต่อเนื่องของความขัดแย้งในไม่กี่ปีมานี้ เป็นอะไรที่ผมเรียกว่า proxy war หรือสงครามตัวแทน เนื้อแท้ของการเชียร์ ร.7 ด่าปรีดีของกองเชียร์รุ่นใหม่เหล่านี้ คือการเชียร์ในหลวงภูมิพล-เกลียดทักษิณ/เสื้อแดง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวิกฤติปัจจุบัน (ดูกระทู้ก่อนหน้านี้ ที่ผมอภิปรายเรื่องนี้ https://goo.gl/usNlNL)
 

..............
 

ประเด็นที่ผมตั้งข้อสังเกตตั้งแต่วันแรกๆคือ อันที่จริง กษัตริย์ภูมิพลไม่ได้มองว่าปรีดีหรือ 2475 เป็นปัญหามาหลายสิบปีแล้ว มิเช่นนั้น เป็นไปไม่ได้ ที่ในต้นทศวรรษ 2540 กษัตริย์ภูมิพลจะยอมให้รัฐบาล (ประชาธิปัตย์อีกต่างหาก) เสนอชื่อปรีดีเป็นบุคคลสำคัญของโลกคู่ไปกับชื่อแม่ตัวเองแบบนั้น (และการจัดงานฉลองปรีดี ที่รัฐบาลเป็นสปอนเซอร์ในช่วงนั้น เด่นยิ่งกว่าการฉลอง 100 ปีของแม่พระองค์เสียอีก)
 

มี "มิตรสหายบางท่าน" ได้หยิบยกกรณีที่เมื่อตอนปรีดีตาย (2526) ราชสำนักไทยกับปรีดี "ไม่เผาผี" กัน (ไม่มีพิธีรัฐอะไรให้ปรีดีตามที่มีคนเรียกร้องเป็นต้น)
ผมได้ชี้ให้เห็นว่า
 

ปรีดีตายปี 2526
 

ในหลวงภูมิพลอยู่ต่อมาอีกถึง 33 ปี คือกว่าหนึ่งเจเนเรชั่น
 

และถ้านับจากปรีดีตาย ถึงตอนที่ให้มีการยกย่องเป็นบุคคลสำคัญของโลก ก็เป็นเวลาถึง 17 ปี (2526-2543) หรือเกือบ 2 ทศวรรษ
 

ปรีดีตาย (และเกิดอาการ "ไม่เผาผี" กับราชสำนัก) ก่อนจะมีปรากฏการณ์ที่ผมเรียกว่า The Rise of King Bhumibol (จากกลางทศวรรษ 2530 ถึงกลางทศวรรษ 2540) คือการที่กษัตริย์ภูมิพลได้ขึ้นสู่การมีอำนาจนำสูงสุด (hegemonic) อย่างที่เราได้เห็นในปัจจุบัน ในช่วงเวลาดังกล่าว #ความสัมพันธ์และสถานะของสถาบันกษัตริย์กับสังคมโดยรวมมีความเปลี่ยนแปลงโดยพื้นฐาน สถานะของปรีดีและ 2475 ในสังคมไทยโดยรวม ก็เปลี่ยนแปลงไปในช่วงนี้ ทัศนะหรือความสัมพันธ์ระหว่างกษัตริย์ภูมิพลหรือเจ้า กับปรีดีหรือ 2475 ก็เปลี่ยนไปด้วย
 

(มันมีประเด็นหนึ่งที่สะท้อนเรื่องนี้ ที่ผมสังเกตมานาน คือแม้แต่พันธมิตรฯ หรือตัวสนธิเอง ตอนเคลื่อนไหวล้มทักษิณ "เราจะสู้เพื่อในหลวง" ไม่เคยโจมตีปรีดีหรือ 2475 - สนธิเคยพูดพาดพิงถึงปรีดี แต่ก็แบบผ่านๆ และไม่ได้โจมตี - อันที่จริง อย่างที่คงรู้กัน แกนนำพันธมิตรบางคน เช่นพิภพหรือสมเกียรติ โตมาใน "สำนักสุลักษณ์" ที่เชียร์ปรีดีและคณะราษฎรตั้งแต่ทศวรรษ 2520)
 

...............
 

"มิตรสหายบางท่าน" ตั้งข้อสงสัยว่า เป็นไปได้หรือไม่ ที่ความเกลียดที่กษัตริย์ภูมิพลมีต่อปรีดีและคณะราษฎร จะตกทอดเป็นมรดกทางความคิดมายังกษัตริย์วชิราลงกรณ์ (และนำมาสู่การรื้อหมุดในตอนนี้)?

ข้างล่างนี้ คือที่ผมเขียนตอบ "มิตรสหายบางท่าน" ไป
ความจริง ผมไม่ถึงกับรับไอเดียที่พูดๆกันว่ากษัตริย์ภูมิพล "เกลียดปรีดี" นะ
ในการทำเรื่องเจ้าแบบซีเรียส ผมพยายามระมัดระวัง ศึกษาลงไปในรายละเอียด ไม่ใช่พูดแบบรวมๆ

 
ผมว่า ถ้าพูดว่ากษัตริย์ภูมิพลเกลียดจอมพล ป. กับคณะ รปห 2490 นี่พูดได้ เรื่องที่เขาโกรธมาก ที่พวกนี้ทำ รปห 2494 ที่หักหน้าเขา (ตามที่พระองค์เจ้าธานีแสดงออก) และหลังจากนั้น เขาก็ยังพูดกับทูตสหรัฐ (มีในหนังสือ อ.กอบเกื้อ) แบบเหยียดๆพวกคณะ รปห
คือจริงๆกษัตริย์ภูมิพลนี่ "ดีล" กับจอมพล ป. มากกว่ากับปรีดี 

ใช่ ในแง่ที่ปรีดีเป็นประเด็นสำคัญเกี่ยวข้องกับกรณีสวรรคต กษัตริย์ภูมิพลก็มีเรื่องปรีดีให้ต้องคิด-จัดการ
 

แต่ถ้าเราดูรูปธรรมจริงๆ เขาไม่ได้ดีลกับปรีดีโดยตรง

ถ้าจะว่า เป็น "ความกลัว" ความระแวดระวัง(หรือหวาดระแวง) อาจจะใกล้เคียงความจริงมากกว่า คือกษัตริย์ภูมิพลกลัวปรีดี ในแง่เชื่อมโยงกับกรณีสวรรคต ว่าวันดีคืนดี ปรีดีเกิดตัดสินใจ "ลุย" เรื่องนั้นขึ้นมา (หยิบเอากรณีสวรรคตขึ้นมาโจมตีกษัตริย์ภูมิพลต่อชาวโลก)
และอันนี้ ผมว่า มันอธิบายว่า ทำไมท่าทีของกษัตริย์ภูมิพลต่อเรื่องปรีดีจึงเปลี่ยนไปหลังปรีดีตายได้ อนุญาตให้เสนอชื่อปรีดีกับแม่เขาได้ คือ ถ้าปรีดีตาย ก็ไม่ต้องกลัวอีกต่อไป (โดยเฉพาะในเรื่องปรีดีเปิดประเด็นกรณีสวรรคต) แต่ถ้าเป็นความเกลียดนะ ต่อให้ตาย ก็เกลียด
ทีนี้ วชิราลงกรณ์ ผมว่า เอาเข้าจริง ไม่ได้สนใจ 2475 ปรีดี หรือเรื่องเก่าๆพวกนั้นเลย เขาไม่เอาไหนกว่านั้นเยอะ และนี่เป็นประเด็นสำคัญที่ผมมีปัญหา ที่นักวิชาการ พูดๆกันในไม่กี่วันนี้ คือราวกับว่า เรื่องหมุด มันมาจากความไม่ชอบต่อเนื่องของราชสำนัก จากพ่อมาถึงลูก
ผมว่า ถ้าจะเอาตามข้อสันนิษฐานที่น่าจะใกล้เคียงที่สุด เรื่องหมุดครั้งนี้ คงมีบางคนไปแนะนำวชิราลงกรณ์เรื่องพวกดวงอะไรนั่นแหละ และความที่เขาไม่สนใจเรื่อง 2475 เรื่องคณะราษฎร-ปรีดีจริงๆ เขาก็เลยเอาด้วย - นี่เป็นอะไรที่ paradox หรือย้อนแย้ง

คือเอาเข้าจริง ถ้าเป็นพ่อเขา ซึ่งไม่เพียงสนใจพวกคณะราษฎร แต่เคยสัมผัสมาด้วยตัวเอง เขาไม่ตัดสินใจทำเรื่องแบบนี้ให้โง่หรอก แต่เพราะความไม่สนใจของกษัตริย์ใหม่นี่แหละ คือไม่รู้สึกไอ้หมุดเดิมมันมีความหมายอะไร เลยโอเค ตามที่คนไปแนะเรื่องดวง
 

......................
 

มีเรื่องหนึ่ง ที่ผมนึกๆขึ้นมาได้ คือเอาเข้าจริง กษัตริย์ภูมิพลนี่ เขามีลักษณะ scientific-oriented (คือ "เอียงทางวิทยาศาสตร์") นะ คือ เขาไม่ใช่เก่งด้านวิทยาศาสตร์อะไรแบบที่โฆษณากันแน่ เขาเป็นประเภท "มือสมัครเล่น" แต่ถ้าดูจริงๆ หรือลองนึกจริงๆนะ สมัยเขาไม่ได้มีลักษณะเกี่ยวกับเรื่อง "ฤกษ์ยาม" "ดวง" อะไรพวกนี้นะ มันไมใช่สไตล์เขา คือเขาเป็นสไตล์ scientific-oriented ที่ว่า ("ฝนเทียม" "กังหัน" ฯลฯ) แม้จะเป็นแบบมือสมัครเล่น แต่ก็มาทางนี้ (แม้แต่เรื่องที่กษัตริย์ใหม่ ให้ประกาศรัฐธรรมนูญโดยใช้ "ฤกษ์" หรือโอกาส "วันจักรี" นี่ กษัตริย์ภูมิพลก็ไม่เคยทำ ไม่เคยเอา "วันฤกษ์ดี" ตามราชวงศ์มาเกี่ยวข้องเลย แน่นอน ส่วนหนึ่งคงเพราะเขาฉลาดกว่า รู้ว่ารัฐธรรมนูญเดี๋ยวก็เปลี่ยน แล้วเอามาผูกกับวันราชวงศ์แบบนั้น จะแย่กับวันราชวงศ์เอง แต่ผมว่า ในอีกด้านหนึ่ง มันสะท้อนประเด็นที่ว่า เขาไม่ได้มีลักษณะเรื่องฤกษ์ยาม ดวง อาถรรพ์ อะไร)
 

เรื่องหมุดคราวนี้ มันออกแนวโหราศาสตร์จริงๆ แต่นั่น มันไม่ใช่สะท้อนว่า เป็นเรื่องเก่าย้อนหลังไปไกล ("การต่อสู้ระหว่างคณะราษฎรกับคณะเจ้าตั้งแต่สมัย 2475") อย่างที่บางคนมาพูด แต่มาจากความที่กษัตริย์ใหม่เองนั่นแหละ ไม่ได้สนใจเรื่องย้อนหลังไปขนาดนั้น ถ้าสนใจหรือศึกษาหรือรู้เรื่องย้อนหลังไปไกลแบบพ่อเขา จะไม่ทำหรอก เพราะไม่มีประโยชน์ เป็นการทำอะไรแบบไร้สาระ แบบเด็กๆ - 2475 มันจบไปนานแล้วสำหรับราชวงศ์ สถานะของราชวงศ์กลับมายิ่งใหญ่ภายใต้กรอบใหม่นานแล้ว แต่ที่กษัตริย์ใหม่ทำ สาเหตุมันแคบกว่านั้นเยอะ ไม่ใช่จะทำเรื่องใหญ่โตย้อนหลัง "ลบล้างประวัติศาสตร์" อะไรแบบที่ว่ากัน เป็นแค่เรื่อง "ดวง" ที่คงมีคนไปเสนอ แล้วกษัตริย์ใหม่ ความที่ไม่เคยสนใจประวัติศาสตร์ ไม่เคยสนใจอะไรพวกนี้มาก ก็เชื่อตาม ให้ทำไปโดยไม่คิดอะไร
 

................
 

ในที่สุดแล้ว การทำความเข้าใจเรื่องครอบครัวมหิดลนี้ มีข้อจำกัดเรื่องข้อมูล แต่ว่า ถ้าลองนึกๆ ที่ผมเพิ่งอธิบายไปข้างบนว่า กษัตริย์ภูมิพลกับปรีดี เป็นเรื่องกลัวมากกว่าเกลียด และเรื่องที่ว่าเอาเข้าจริง กษัตริย์ภูมิพลไม่ได้เอียงมาทางไสยศาสตร์ เรื่องหมุดหรือเรื่องคณะราษฎรและปรีดี จึงคงไม่ใช่ประเด็นที่เขาจะถ่ายทอดเป็นมรดกมาถึงลูก บวกกับเรื่องที่ว่า เอาเข้าจริง กษัตริย์ใหม่ก็ไม่ได้มีความความใจเรื่องประวัติศาสตร์อะไรขนาดนั้น มันนำมาสู่สิ่งที่ผมพยายามบอกว่า เรื่องหมุดคราวนี้ มันมีลักษณะเฉพาะมากๆของคาแร็กเตอร์บางอย่างของกษัตริย์ใหม่ ไม่ใช่เป็น "ส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์การสู้กับคณะราษฎรหรือปรีดี" ของสถาบันกษัตริย์ไทย ขนาดนั้น

April 23, 2017 ·

ว่าด้วยคำอธิบายเรื่องกรณี "หมุดคณะราษฎร" อีกครั้ง
[ขออภัย กระทู้นี้ ผมเขียนในโหมด แบบที่เขียนในหมู่นักวิชาการปัญญาชนมากกว่าปกติ เพราะปัญหาที่พูดถึงนี้ เป็นปัญหาที่ยังมีกันอยู่ไม่น้อยในหมู่คนกลุ่มนั้น โดยเฉพาะหลังจากผมโพสต์กระทู้ที่แล้ว อันที่จริง การเขียนในโหมดแบบนี้ ง่ายสำหรับผมเยอะ กว่าการพยายามเขียนในโหมดที่ให้คนวงกว้างอ่านได้สะดวกๆ]
 

narrative หรือการพรรณนาว่า การขโมย-เปลี่ยนหมุดคณะราษฎร เป็นเรื่องการ "พยายามลบประวัติศาสตร์ 2475" "เป็นส่วนหนึ่งของการต่อสู้อันยาวนานระหว่าง "ประชาธิปไตย" กับแอนตี้ประชาธิปไตย" ... narrative แบบนี้ มันฟังดู "แกรนด์" - ที่แน่ๆ "แกรนด์" มากกว่าถ้าจะอธิบายว่ามันเป็นเรื่องของ mad king
 

ประเด็นคือ เราต้องดูว่าอันไหนมัน "ฟิต" หรือเข้ากับข้อเท็จจริงที่เรารู้อยู่แล้ว
กรณีคณะราษฎร-ปรีดี ไม่ได้เป็นประเด็น ไม่ได้เป็นปัญหาสำหรับ Establishment ไทย (ขออภัยนึกคำแปลไทยดีๆสำหรับ Establishment ไม่ออก) มานานหลายสิบปีแล้ว อันที่จริง Establishment ไทย ไม่เพียงไม่รู้สึกเรื่องนี้เป็นปัญหา ยังสามารถ accommodate หรือยอมรับการอยู่ร่วมกันกับการยกย่องคณะราษฎร-ปรีดีในบางระดับด้วย  

 

ไม่เพียงกษัตริย์องค์ก่อน ยอมให้เสนอชื่อปรีดีเป็นบุคคลสำคัญของโลก คู่กับแม่(ซึ่งเขาน่าจะรักมากอยู่) อันที่จริง งานฉลองปรีดีซึ่งรัฐบาลเป็นสปอนเซอร์ยังเด่นกว่างานฉลองแม่เขาเสียอีก

แต่พูดได้ว่า entire Establishment คือทั้งหมด เลิกถือเอาคณะราษฎร-ปรีดีเป็นปัญหาไปนานแล้ว บางส่วนยังสามารถยกย่องได้ด้วยซ้ำ

เคยเห็นกองทัพ หรือประยุทธ ออกมาด่าคณะราษฎร-ปรีดีอย่างจริงๆจังๆ? หรือวิษณุ, บวรศักดิ์? ไม่ต้องพูดถึงปัญญาชนฝ่าย establishment อย่างสุรพล สมคิด บรรเจิด หรือที่สำคัญมากสำหรับกรณีนี้ นครินทร์? หรือจะให้ยกชื่อประเวศ วะสี ด้วย? อันที่จริง ชื่อหลังๆที่เพิ่งเอ่ยนี้ โดยทางการยัง "ยกย่องปรีดี" เสียด้วยซ้ำ ธนาคารชาติมีกองทุนรวยมาก ตั้งชื่อ "ปรีดี พนมยงค์" มหาลัยธรรมศาสตร์ก็มีพิธียกย่องปรีดีทุกปี (มหาลัยธรรมศาสตร์ในหลายสิบปีนี้ คอนโทรลโดยปัญญาชนฝ่าย Establishment ไม่ใช่อยู่ในมือพวกนักวิชาการ "ล้มเจ้า" เสียเมื่อไหร่)
และอย่างที่ผมเคยพูดไป ผมติดตามฟังพันธมิตรฯอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะในประเด็นนี้ สนธิเองไม่เคยโจมตีปรีดีหรือคณะราษฎรตลอดการเคลื่อนไหว "เราจะสู้เพื่อในหลวง" สนธิเคยพาดพิงถึงปรีดีแบบผ่านๆ แต่ก็ไม่ได้โจมตีอะไร แกนนำพันธมิตรหลายคน มาจากสำนักสุลักษณ์ที่ยกย่องปรีดีด้วยซ้ำ (พิภพ, สมเกียรติ) 

หลายวันก่อน ที่มีคนบ่นว่า เนาวรัตน์ เขียนบทกวีถึงหมุดคณะราษฎรแบบไม่รู้เรื่อง ความจริง ถ้ารู้แบ๊คกราวน์ที่กำลังพูดนี้ ก็จะไม่แปลกใจเลย เพราะจริงๆ เนาวรัตน์ไม่เพียงไม่เคยด่า และคงจะไม่ด่าปรีดี เขาเคยเขียนสดุดีด้วยซ้ำ แต่ที่เขาไม่เขียนชม หรือเขียนเรียกร้องเรื่องคณะราษฎรตอนนี้ มันเป็นเรื่องการเมืองปัจจุบัน ที่เขาไม่ต้องการไปสนับสนุนพวกเคลื่อนไหวเรื่องหมุด ซึ่งเขาถือว่าเป็นพวกนักการเมืองเลว กลอนมันก็เลยออกมาแบบนั้นล่ะ อ่านไม่รู้เรื่อง ไม่ด่า แต่ก็ไม่เชียร์ให้ชัดเจนทางใดทางหนึ่ง (ถ้า "หงา" มาแต่งกลอนเรื่องหมุดคณะราษฎร ผมก็ว่าเขาคงเขียนออกมาเหมือนๆกับเนาวรัตน์นี่แหละ) 

อันที่จริง อย่าว่าแต่ Establishment (ตั้งแต่กษัตริย์องค์ก่อนลงมาถึงระดับปัญญาชนสาธารณะของฝ่ายนั้น ดังที่เพิ่งกล่าวไป) ไม่ได้มีปัญหากับคณะราษฎร-ปรีดีมาเป็นสิบๆปีแล้ว แม้แต่กลุ่มที่เรียกว่า "ปัญญาชนทวนกระแส" เอาเข้าจริง หลังการดีเบตใหญ่เรื่องสถานะของ 2475 ในต้นทศวรรษ 2520 แล้ว ตลอด 20 กว่าปีจนถึงช่วงเริ่มต้นวิกฤติครั้งนี้ ก็ไม่สนใจเท่าไรเหมือนกัน (ยกเว้นเล็กน้อยช่วงมีการจัด 100 ปี แต่ถึงตอนนั้น เอาเข้าจริง ก็ไม่ได้รับการสนใจแบบซีเรียสมากมายจาก "ปัญญาชนทวนกระแส" เพราะประเด็น 2475-ปรีดี ไม่ใช่ live issue หรือประเด็นมีชีวิตอีกต่อไปแล้วตอนนั้น) 

ดังนั้น narrative ที่ว่า เรื่องหมุดคณะราษฎรตอนนี้ เป็นเรื่องการต่อสู้ทางประวัติศาสตร์ยาวนาน เป็นความพยายามของ "ฝ่ายเจ้า" หรือ Establishment ที่จะ "ลบประวัติศาสตร์ 2475" จึงเป็นเรื่องไม่เม้กเซ้นซ์โดยสิ้นเชิง

..............

คำอธิบายที่ว่า เรื่องหมุดคณะราษฎร-หมุดหน้าใส เป็นเรื่องของ mad king ที่บังเอิญคงมีคนใกล้ชิดบางคนไปแนะนำเรื่องดวง เรื่องโหราศาสตร์ มันฟังดูไม่ "แกรนด์" เหมือน narrative แบบแรก แต่มัน "ฟิต" ความเป็นจริง ที่ว่า Establishment ไม่ได้ถือว่า คณะราษฎร-ปรีดี เป็นปัญหาไปนานแล้ว 

ประเด็นสำคัญมากที่ควรทำความเข้าใจคือ ความแตกต่างระหว่างการเชื่อเรื่องโหราศาสตร์ เรื่องดวง เรื่องอาถรรพ์ กับการ historically conscious หรือมีจิตสำนึกเชิงประวัติศาสตร์
เรื่องแรก เป็นอะไรที่ superficial หรือผิวเผิน คือคนที่เชื่อเรื่องดวงเรื่องอาถรรพ์ ไม่จำเป็นต้องรู้หรือสนใจประวัติศาสตร์ หรือเรื่องที่เกิดขึ้นในอดีตเลย แค่มีคนบอกว่าหมุดนี้ เสานี้ ฯลฯ ที่สร้างไว้นานมีอาถรรพ์ ถ้าเชื่อก็รื้อเลย

แต่อย่างหลัง historically conscious หรือการมีเซ้นซ์หรือสำนึกทางประวัติศาสตร์ คือตระหนักกับเรื่องราวที่เกิดขึ้นทางประวัติศาสตร์ที่เป็นแบ๊คกราวน์ของสิ่งก่อสร้างนั้นๆว่าอะไรเป็นอะไร (ในหลายกรณีมักจะเพราะมีประสบการณ์บางอย่างทางประวัติศาสตร์นั้นเอง เช่นกรณีพ่อเขา)
ใครที่จะ "พยายามลบประวัติศาสตร์" (ไม่ใช่แค่เชื่อเรื่องดวง) ต้อง historically conscious enough หรือมากพอในระดับที่รู้ว่ามันสำคัญเช่นไรบ้าง ไม่เช่นนั้นจะอยาก "ลบ" ทำไม อันที่จริง ในกรณีหมุด ถ้า historically conscious แบบพ่อของกษัตริย์องค์นี้ (ในหลวงภูมิพล) ที่เคยผ่านการขับเคี่ยวกับคณะราษฎรมาโดยตรง และซึ่งมีที่ปรึกษาอย่างพระองค์เจ้าธานี ไม่ต้องพูดถึงอย่างคึกฤทธิ์ นั่นคือมีคนแวดล้อมที่มีส่วนขับเคี่ยวกับคณะราษฎร และมีเซ้นซ์ทางประวัติศาสตร์ของการต่อสู้ยืดเยื้อดังกล่าว - จึงไม่รื้อ ไม่จำเป็นต้องรื้อแล้ว (ไม่เหมือนกรณีเรื่องเชื่อดวง) เพราะคนอย่างพ่อกษัตริย์องค์นี้ หรือคนรุ่นอย่างคึกฤทธิ์ (ที่เคยมีอำนาจเป็นนายกฯ หรือเป็นนักการเมืองระดับนำของประเทศ) ไม่จำเป็นต้องมายุ่งกับเรื่องนี้อีกต่อไป พวกเขาไม่มีอะไรต้องห่วงกังวลว่าคณะราษฎร-ปรีดีจะเป็นปัญหาอะไรสำหรับพวกเขานานแล้ว และพวกเขารู้ดีว่า การไปทำอะไรเรื่องขี้ปะติ๋วอย่างหมุด เป็นอะไรที่ไม่มีประโยชน์ มีแต่สร้างปัญหา และที่สำคัญมันไม่มีความจำเป็นอะไรเลยที่ต้องทำ (และอย่างที่พูดไปในอีกกระทู้หนึ่ง กษัตริย์องค์ก่อน ก็ไม่ได้มีสไตล์ที่ให้ความสำคัญกับพวกโหราศาสตร์ เรื่องดวง เรื่องฤกษ์) - อันที่จริง ดังที่กล่าวไว้ข้างต้น ทั้ง entire Establishment ไม่มีความจำเป็นอะไรที่จะต้อง "พยายามลบประวัติศาสตร์ 2475-ปรีดี" มาหลายสิบปีแล้ว แม้จนปัจจุบัน (การด่าๆปรีดี ด่า 2475 ที่เห็นๆกันทุกวันนี้ ล้วนเป็นเรื่องที่มาจาก "รอยัลลิสต์มือใหม่" ที่เป็นผลสะเทือนจากการขัดแย้งการเมืองในไม่กี่ปีนี้ - ไม่ใช่จาก Establishment)

มันเป็น paradox หรือความย้อนแย้งที่สำคัญมากในการเข้าใจเรื่องนี้ คือ ถ้ามีคนรื้อหมุด เพราะต้องการ "ลบประวัติศาสตร์" คนนั้นจะต้องมีความสนใจประวัติศาสตร์มากพอ แต่ถ้าสนใจประวัติศาสตร์มากพอ ก็จะไม่เห็นมีความจำเป็นและไม่ต้องคิดจะรื้อหมุดเลย

.....................

ในทางกลับกัน กษัตริย์องค์นี้ เคยมีวี่แววว่า historically conscious แบบพ่อ(หรือบรรดาที่ปรึกษารุ่นพ่อสมัยก่อน) หรือ? เคยมีวี่แววว่า มีที่ปรึกษาของตัวเองที่มีลักษณะ historically conscious แบบพระองค์เจ้าธานี หรือคึกฤทธิ์หรือ? ไม่มีเลย
แต่อย่างที่ผมเขียนข้างต้น เรื่องการเชื่อดวง ทำอะไรแบบไร้สาระ ไม่มีเหตุผล เพียงเพราะมีคนบอกว่านั่นเป็นอาถรรพ์ เป็นอะไรที่ไม่จำเป็นต้องสนใจประวัติศาสตร์ (ยิ่งถ้าสนใจในกรณีนี้ ยิ่งไม่ทำหรอก) เป็นอะไรที่ถ้าเชื่อ ก็สั่งให้ทำเลย ไม่ใช่เป็นอะไรที่ต้องมีที่มาลึกซึ้งเลย
So, mad superstitious king it is that we are now have to deal with.