สัจธรรมที่ทำให้มนุษย์ตาสว่าง ภาพเมรุพิธีศพพุทธทาสภิกขุ ซึ่งท่านระบุในพินัยกรรมว่าในเรื่องการจัดการศพให้เป็นไปตามธรรมดาที่สุด เป็นการชี้ให้เห็นว่าท่านเป็นพระอริยสงฆ์ที่แท้จริงซึ่งละทิ้งแล้วกิเลสทางโลก เปรียบเทียบกับหลวงตาบัวพระอริยสงฆ์ที่ยังมัวเมาในกิเลส เงินทอง ลาภยศสรรเสริญ นอกจากนี้ วันที่ 9 เมษายน 2555 ยังเป็นวันจัดงานพิธีกงเต๊กเผาเงินภาษีประชาชน 500 ล้านบาททิ้งที่ท้องสนามหลวง และวันที่ 10 เมษายน ก็เป็นวันสำคัญคือวันรำลึกครบรอบ 2 ปี ที่ทหารเหี้ยสมุนอำมาตย์ลั่นกระสุนสังหารพี่น้องประชาชนผู้รักประชาธิปไตยที่สี่แยกคอกวัว

ปริศนาธรรมพินัยกรรมหลวงตาบัว-พุทธทาส

เมรุพิธีศพพุทธทาสภิกขุ ซึ่งท่านระบุในพินัยกรรมว่าในเรื่องการจัดการศพให้เป็นไปตามธรรมดาที่สุด 

พินัยกรรมท่านพุทธทาส

-ในเรื่องการจัดการศพให้เป็นไปตามธรรมดาที่สุด นอกเหนือจากการกำหนดผู้จัดการศพ (พระครูปลัดศีลวัฒน์ - โพธิ์ จันทสโร)

-ให้ละเว้นการขอพระราชทานโกฐและทำพิธีอย่างอื่นนอกจากที่กำหนดไว้ในพินัยกรรม

-ให้เก็บศพในโลง ปิดมิดชิด ละเว้นการเปิดดู ละเว้นพิธีรดน้ำศพ ละเว้นการฉีดยาศพ ละเว้นพิธีสวดศพ

-และให้เผาศพใน ๓ เดือน หรือถ้าจำเป็นก็ไม่เกิน ๑ ปี โดยจัดการอย่างง่ายที่สุด ไม่จัดงานพิธี

-ให้เผาศพในบริเวณเขาพุทธทอง กระดูกทั้งหมดให้นำไปเก็บไว้ในที่ที่ทำไว้ในศาลาธรรมโฆษณ์แห่งเดียว และเทซีเมนต์ทับ

-กำหนดให้แบ่งเถ้ากระดูกออกเป็น ๓ ส่วน คือ 

สมุดภาพ “ช่วงสุดท้ายแห่งชีวิตของพุทธทาสภิกขุ” ซึ่งจัดทำโดย มูลนิธิโกมลคีมทอง มูลนิธิเด็ก และสวนสร้างสรรค์นาคร-บวรรัตน์ จัดพิมพ์ครั้งที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๓๗ เกี่ยวกับการทำพินัยกรรมของพระธรรมโกศาจารย์ พุทธทาสภิกขุ อินทปัญโญ เมื่อวันที่ ๒๘ มี.ค. ๓๖ ณ วัดธารน้ำไหล สวนโมกขพลาราม อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี

ในปีเดียวกันก่อนที่ท่านจะมรณภาพในวันที่ ๘ ก.ค. ๓๖ โดยกล่าวถึงวัตถุประสงค์ของการทำพินัยกรรม เพื่อให้เป็นไปตามพระอริยวินัย ดังต่อไปนี้

พุทธบริษัทนำเถ้าอัฐิท่านพุทธทาส1ใน3ส่วนไปโปรยลงที่ต้นน้ำตาปี(ภาพจากสมุดภาพ ช่วงสุดท้ายแห่งชีวิตของพุทธทาสภิกขุ)

นำไปโปรยที่ช่องอ่างทอง อ.เกาะสมุย จ.สุราษฎร์ธานี ส่วนหนึ่ง
นำไปโปรยที่ต้นแม่น้ำตาปี เขาสก อ.พนม จ.สุราษฎร์ธานี ส่วนหนึ่ง 
และนำไปเก็บไว้บนเขาประสงค์ อ.ท่าชนะ จ.สุราษฎร์ธานี ส่วนหนึ่ง 

พินัยกรรมหลวงตาบัว วัดป่าบ้านตาด

สื่อมวลชนรายงานถึงพินัยกรรมหลวงตาบัว วัดป่าบ้านตาด ดังต่อไปนี้

“พินัยกรรมฉบับนี้ทำที่วัดป่าบ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี ทำเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ.2543 ข้าพเจ้าพระธรรมวิสุทธิมงคล (พระมหาบัว ญาณสัมปันโน) อายุ 87 ปี พำนักอยู่ที่วัดป่าบ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี ขอทำพินัยกรรมฉบับนี้เพื่อให้ทราบว่า เมื่อข้าพเจ้ามรณภาพแล้ว ให้จัดการทรัพย์สินและทำงานศพข้าพเจ้าดังนี้

- 1.บรรดาทรัพย์สินที่มีอยู่แล้วในขณะที่ข้าพเจ้ามรณภาพ และบรรดาทรัพย์สินต่าง ๆ ที่จะได้รับบริจาคในงานศพของข้าพเจ้าให้จัดการดังนี้

1.1 ส่วนที่เป็นทองคำให้หลอมเป็นทองคำแท่ง
1.2 ส่วนที่เป็นเงินไม่ว่าจะเป็นเงินสกุลใดให้นำเข้าซื้อทองคำแท่ง
ให้นำทองคำแท่งทั้ง ข้อ 1.1 และ 1.2 ไปมอบให้ธนาคารแห่งประเทศไทยเพื่อใช้เป็น เงินทุนสำรองเงินตราของฝ่ายบำบัดธนาคารแห่งประเทศไทย โดยข้าพเจ้าไม่มีเจตนาที่ใช้บุคคลใดหรือคณะบุคคลใดนำไปใช้ในงานอันใด นอกจากใช้เป็นเงินทุนสำรองของประเทศ 

- 2.ให้ตั้งคณะกรรมการขึ้นจัดงานศพและจัดการดูแลทรัพย์สินทั้งปวงที่มีอยู่ในขณะมรณภาพและที่จะได้รับบริจาคในงานศพของข้าพเจ้าโดยให้ดำเนินการอย่างเปิดเผยและดำเนินการตามเจตนาของข้าพเจ้าระบุไว้ในข้อ 1.

- 3.ให้คณะกรรมการตามข้อ 2 จำนวน 9 คน ประกอบด้วย 1.พระอาจารย์ฝัก สันติธรรมโม (มรณภาพแล้ว) 2.พระอาจารย์อินทร์ถวาย สันตุสสโก 3.พระปัญญา วัตโก 4.พระอาจารย์วันชัย วิจิตโต 5.องคมนตรี ดร.เชาวน์ ณ ศีลวัน 6.นายศิริ คูสกุล 7.ม.ร.ว.ทองศิริ ทองแถม 8.พ.ต.อ.กฤษดา บูรณพานิช 9 พ.ต.ประชัย 

- 4.ข้าพเจ้าขอตั้งให้พระสุดใจ ทันตมโน เป็นผู้จัดการมรดกของข้าพเจ้า พินัยกรรมฉบับนี้ทำไว้ 3 ฉบับ มีข้อความถูกต้องตรงกัน เก็บไว้ 3 แห่งคือ ฉบับแรกที่วัดป่าบ้านตาด ฉบับที่ 2 เก็บไว้ที่ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาอุดรธานี ฉบับที่ 3 เก็บไว้ที่ธนาคารกสิกรไทยสาขาอุดรธานี

พินัยกรรมฉบับนี้ทำขึ้นด้วยความสมัครใจของข้าพเจ้าและข้าพเจ้ายังมีสติสัมปชัญญะดีทุกอย่าง จึงชื่อไว้ต่อหน้าพยาน 

ลงชื่อ พระมหาบัว ญาณสัมปัญโญ (พระธรรมวิสุทธิมงคล)

คณะสงฆ์ศิษย์หลวงตามหาบัวหลายพันรูป อัญเชิญหีบศพหลวงตาขึ้นสู่จิตกาธาน โดยวันที่ 5 มี.ค. สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถจะเสด็จฯ ไปทรงเป็นประธานพิธีพระราชทานเพลิง(ภาพและคำบรรยาย:ข่าวสด 5 มีนาคม 2554)

ข่าวสดรายงานว่า มีผู้ศรัทธา เตรียมผอบทองคำประดับเพชร เพื่อนำมาใส่อัฐิขององค์หลวงตา แต่พระวัดป่าบ้านตาดชี้แจงว่าไม่ใช่ความประสงค์ของหลวงตาบัว

และนำอัฐิธาตุหลวงตาแจกจ่ายให้วัดสาขา ที่มีอยู่ประมาณ 130 แห่ง นำไปบูชา นอกจากนี้จะเก็บไว้วัดป่าบ้านตาดจำนวนหนึ่ง เพื่อบรรจุในเจดีย์ที่ทางวัดเตรียมจัดทำขึ้น โดยเจดีย์นี้จะสร้างครอบเมรุเผาศพหลวงตามหาบัว เพื่อเป็นที่ระลึก และให้พระสงฆ์ ตลอดจนพุทธศาสนิกชนกราบไหว้สืบไป"

ในวันที่ 5 มี.ค.2554 เวลา 15.00 น. สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งจากพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต ไปยังท่าอากาศยาน กองบัญชาการกองทัพอากาศ เวลา 15.30 น. ประทับเครื่องบินพระที่นั่งไปยังท่าอากาศยานทหาร กองบิน 23 อ.เมือง จ.อุดรธานี เวลา 16.30 น. ประทับรถยนต์พระที่นั่งไปยังวัดเกษรศีลคุณ เวลา 17.00 น. สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพพระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน) ณ เมรุชั่วคราววัดเกษรศีลคุณ บ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี 

สถานีโทรทัศน์ช่อง 11 ถ่ายทอดสดไปทั่วประเทศ