อนุสนธิจากกรณี "ประวิตร ดวงตก" กับปัญหาการแทรกแซงการเมืองของกษัตริย์ใหม่..

Somsak Jeamteerasakul

อนุสนธิจากกรณี "ประวิตร ดวงตก" กับปัญหาการแทรกแซงการเมืองของกษัตริย์ใหม่ http://goo.gl/v2QDjN 

อนุสนธิจากกรณี "ประวิตร ดวงตก" กับปัญหาการแทรกแซงการเมืองของกษัตริย์ใหม่

ใครที่ติดตามการเมืองใกล้ชิด ป่านนี้น่าจะพอมองเห็นว่า ประวิตร วงษ์สุวรรณ กำลังดวงตก หลังจากมีข่าวลือว่าจะลาออก หรือโดนปรับ ครม ออก แม้ประวิตรจะยังออกมาพูดนิดหน่อย แต่เห็นได้ชัดว่า "ไม่เหมือนก่อน" คือออกสื่อน้อยลงมากๆ เมื่อเทียบกับสมัยก่อน ผมรู้ดีว่า ประวิตรมีปัญหาสุขภาพ แต่เห็นได้ชัดว่า สิ่งที่กำลังเกิดขึ้น ไม่ใช่มาจากปัญหาสุขภาพอะไร ล่าสุดคือการ "เปิดบ้านแบบเงียบ" ช่วงปีใหม่ (ตามภาพประกอบ ดูรายงานที่นี่ goo.gl/i27Dli)
หลายวันก่อน ผมโพสต์ถึงการร่ำลือกันวงในว่า ที่ประวิตรดวงตก เพราะกษัตริย์องค์ใหม่ ("เสี่ย") ไม่ชอบ - ดูกระทู้นี้ goo.gl/zcXApK
จากตอนนั้นมา ยิ่งเวลาผ่านไป ผมคิดว่ามีแนวโน้มสูงว่า ที่ลือๆกันนั้น มีน้ำหนัก เพราะไม่มีใคร (ไม่ใช่เปรมด้วย) ที่จะบารมีใหญ่พอที่จะทำให้ประวิตร "ดวงตก" "เก็บเนื้อเก็บตัว" ในลักษณะนี้ได้ - ยกเว้นกษัตริย์ใหม่
ทำไมกษัตริย์ใหม่ ไม่ชอบประวิตร? มีรายงานหนึ่งของ "ผู้จัดการ" ตั้งแต่เดือนสิงหาคม ตอนที่มีการตั้ง ผบ.ทบ.คนใหม่ แล้ว "พลิกโผ" คนใกล้ชิดประวิตร (พิสิทธิ์) ไม่ได้เป็น กลายเป็นเฉลิมชัยได้เป็น "ผู้จัดการ" บอกว่า "มีการส่ง “สัญญาณพิเศษ” ออกมา" เพราะมีความไม่พอใจความล้มเหลวของประวิตรด้านรักษาความมั่นคง เช่นเรื่องการมีระเบิด - ดูรายงาน "ผู้จัดการ" ดังกล่าวที่นี่ goo.gl/mor571
มีคนบอกผมตั้งแต่ตอนนั้นว่า "เสี่ย" ซึ่งตอนนั้นยังเป็นเพียง "ว่าที่กษัตริย์ใหม่" ไม่ชอบพิสิทธิ์ แต่ชอบเฉลิมชัยมากกว่า และขอให้เปลี่ยนโผ (หลายคนอาจจะสังเกตว่าเพิ่งไม่กี่วันก่อน มีการให้เครื่องราชฯ "เป็นกรณีพิเศษ" กับเฉลิมชัย) ผมคิดว่า นอกจากประเด็นรูปธรรมเช่นเรื่องรักษาความมั่นคง (บางคนบอกว่า มีเรื่องรูปธรรมอื่นอีก เช่น "เสี่ย" ชอบที่เฉลิมชัยช่วยเหลือจัดงานบางอย่างในอดีต) ในภาพรวม เป็นไปได้ว่า กษัตริย์ใหม่ ไม่ชอบประวิตรที่อำนาจมากไป และถ้าเทียบกับคนอย่างประยุทธ ไม่ได้มีคาแร็กเตอร์ที่ "จงรักภักดี" (นี่เป็นอะไรที่ผมคิดว่าต้องยอมรับว่า ประยุทธ์เป็นคนแบบนั้นจริงๆในแง่ที่เป็นคน "ซื่อบื้อ" ในแง่ที่ว่าเขาเชื่อเกี่ยวกับการรับใช้สถาบันกษัตริย์จริง - ไม่ว่ากษัตริย์เป็นใคร - ในขณะที่ประวิตรมีคาแร็กเตอร์แบบ "นักการเมือง" เล่นการเมืองมากกว่า)
ความ irony หรือตลกร้ายของเรื่องที่ว่าเป็นไปได้สูงว่า กษัตริย์ใหม่ กำลัง exercise หรือใช้อำนาจแทรกแซงการเมือง เช่นกรณีประวิตร คือ คนเสื้อแดงจำนวนไม่น้อย คงกำลังนึกเชียร์หรือฝากความหวังอยู่กับการแทรกแซงการเมืองในลักษณะนี้ (คลิปใต้ดินบางคลิป พูดถึงเรื่องนี้ในลักษณะนี้แล้ว)
อันที่จริง การแทรกแซงการเมืองของกษัตริย์(หรือเจ้าองค์อื่น) ทั้งแบบเปิดเผยและแบบลับๆ เป็นเรื่องที่มีมานาน เรื่องที่คนรักเจ้าชอบพูดว่า ในหลวงภูมิพล "อยู่เหนือการเมืองมาโดยตลอด" เป็นนิทานยิ่งกว่านิทาน ผมไม่มีเวลาจะไล่เรียงประวัติศาสตร์ในที่นี้ กล่าวแบบสั้นๆ เอาเฉพาะที่เปิดเผย คือกรณีตั้งสฤษดิ์-เชียร์สฤษดิ์ตอนยึดอำนาจ 2500 แบบขัดรัฐธรรมนูญโต้งๆ กรณีที่ทรงมี "พระราชดำรัสสด" นับไม่ถ้วนจากนั้นมา รวมถึงการวิพากษ์วิจารณ์ต่างๆ - เช่นระหว่างสปีช 5 ธันวา - ก็เช่นกัน ในหลวงภูมิพลเองทรงเคยพูดเองว่า ทำไม่ได้ ขัดหลักรัฐธรรมนูญ แต่ก็ทรงทำชนิดนับครั้งไม่ถ้วนหลังจากนั้น
ที่สำคัญคือเรื่องการแทรกแซงแบบ "ลับๆ" (ทำนองเดียวกับที่กำลังเกิดกับประวิตรในขณะนี้ หรือในรัชสมัยภูมิพลอีกนับไม่ถ้วน) คือการบอกด้วยวาจา เวลาคนในรัฐบาลเข้าเฝ้า - อันที่จริง เรื่องนี้เป็นอะไรที่มีความซับซ้อนอยู่ กษัตริย์ทุกประเทศ เช่น อังกฤษ หรือกษัตริย์ยุโรป ความจริง ก็มีช่วงเวลาที่รัฐบาลเข้าเฝ้า หรือพูดคุยแบบ "ไพรเวท" ซึ่งถ้ากษัตริย์หรือเจ้าเหล่านั้นจะ "ส่งสัญญาณพิเศษ" ให้รัฐบาลทำโน่นทำนี่ ก็คงไม่มีใครรู้ แต่ที่ไม่เกิดขึ้น เพราะสถานะโดยรวมของกษัตริย์ยุโรปในสังคมวงกว้างไม่ได้มีลักษณะถูกยกให้เป็นเทพสูงสุดแบบไทย ดังนั้น เจ้ายุโรปจึงไม่มีอำนาจบารมีอะไร แม้แต่ตอนเจอกับคนของรัฐบาลในที่่รโหฐาน ที่จะไปบอกให้รัฐบาลทำโน่นนี่ได้ ขืนบอกไป คนของรัฐบาลสามารถโต้เถียงหรือหักล้างได้เลยว่า "ทำไม่ได้" และเผลอๆเกิดเรื่องเปิดออกมาในสังคมวงกว้าง จะถูกด่าเละ (กรณีอังกฤษนั้น ถ้าใครตามละเอียด เคยมีประเด็นทำนองนี้เหมือนกัน กรณีชาร์ล ที่พยายามจะแทรกแซงการเมืองแบบลับๆ ในระหว่างการติดต่อกับรัฐบาลแบบไพรเวท)
กรณีไทย อย่างที่เพิ่งพูดว่า โดยที่ในภาพรวมทางสังคม ยกให้กษัตริย์มีลักษณะเทพสูงสุด ดังนั้น แม้ว่า โดยเปิด กษัตริย์อาจจะทำตัวว่า "เหนือการเมือง" ไม่พูดจาอะไรเกี่ยวกับการเมือง(มากนัก) แต่ในไพรเวต กษัตริย์สามารถที่จะแทรกแซงอย่างมากได้ สั่งให้ทำโน่นทำนี่ โดยที่คนของรัฐบาล (แม้แต่รัฐบาล คสช) ไม่สามารถจะโต้แย้งได้
..............
นอกจากกรณีประวิตร ยังมีอีกกรณีหนึ่ง ที่ผมเขียนแบบผ่านๆไว้ในกระทู้ที่แล้วที่ผมพูดเรื่องนี้ คือเรื่องรัฐธรรมนูญ ตอนนี้มีการลือกันไม่น้อยว่า กษัตริย์ใหม่ ต้องการให้แก้รัฐธรรมนูญบางมาตรา เท่าที่ผมตาม ดูเหมือนจะมี "มติชน" ฉบับเดียว ที่พูดถึงเรื่องนี้แบบเป็นนัยๆหลายครั้งแล้ว ส่วนที่ว่าอะไรคือมาตราที่กษัตริย์ใหม่ต้องการให้แก้ ตอนนี้ยังไม่ชัด ("มติชน" รายงานอยู่ 2-3 ครั้งว่า "มาตรา 5" ผมไม่ค่อยแน่ใจ นึกไม่ออกว่ามาตรานั้นจะมีอะไรให้ต้องแก้สำหรับกษัตริย์ใหม่ และมีเพื่อนบางคนเดาว่า อาจจะเป็นมาตราที่เกี่ยวกับการตั้งผู้สำเร็จ - ตาม รธน ถ้ากษัตริย์ไม่อยู่ในราชอาณาจักร จะต้องมีการตั้งทันที แต่กษัตริย์ใหม่อาจจะยังมีความต้องการไปเยอรมันบ่อยๆก็ได้ และไม่ต้องการให้ยุ่งยากต้องมีการตั้งทุกครั้ง ... ผมก็ไม่แน่ใจนักเรื่องนี้ แต่เท่าที่คุยบางคน เห็นตรงกันในแง่ว่า ไม่ว่าจะมาตราอะไร คงไม่เกี่ยวกับการจะลดอำนาจกษัตริย์หรือทำให้ รธน เป็นประชาธิปไตยมากขึ้นแน่ๆ)
แต่การแก้รัฐธรรมนูญที่ผ่าน "ประชามติ" มาแล้วนี้ ไม่สามารถทำได้แล้ว คือมีแค่ว่ากษัตริย์เองไม่เซ็น แล้วตกไป ต้องเริ่มใหม่หมด (ซึ่งไม่น่าเป็นไปได้ ที่จะใช้วิธีนี้ คือไม่น่าเป็นไปได้ที่กษัตริย์ใหม่เองจะเลือกวิธีไม่เซ็น ที่ได้ยินมาคือกษัตริย์ใหม่ต้องการให้ คสช ไปหาทางออกเอาเองว่าจะแก้อย่างไร - ตาม "พระสไตล์" ของพระองค์นั่นแหละ ตัดสินใจอยากทำอะไร ไม่ว่าตามกฎจะทำได้หรือไม่ คนอื่นๆต้องไปหาทางเอาเอง) "มติชน" พูดทำนองว่า อาจจะมีการใช้วิธีหันกลับไปแก้ รธน ชั่วคราว 2557 แทน ให้กำหนดขั้นตอนในการผ่าน รธน ใหม่ ทำนองว่า ต่อให้ผ่าน "ประชามติ" ทูลเกล้าฯแล้ว ก็แก้ได้
ทั้งหมดนี้ เนื่องจากเป็นกรณีการแทรกแซงการเมืองของกษัตริย์ "ในที่ลับ" (เหมือนหลายกรณีสมัยกษัตริย์ภูมิพลในอดีต) เราเลยไม่มีทางจะรู้ได้แน่ๆ ทั้งในเชิงรายละเอียดและในเชิงว่า สุดท้ายจะออกมาอย่างไร ในที่สุดแล้ว อาจจะไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงออกมาให้เห็นภายนอกเลยก็ได้ แต่ก็ไม่ใช่แปลว่า ไม่มีกระบวนการแทรกแซงดังกล่าวแบบไพรเวทอยู่
สมัยนึง กษัตริย์ภูมิพล เคยพยายามนำถนอมกลับเข้ามาในไทยหลัง 14 ตุลา เรียกนายกฯสัญญาเข้าพบเพื่อเตรียมการ - ทั้งๆที่สัญญาไม่เห็นด้วย แต่ก็ไม่กล้าขัดคำ สุดท้าย โชคดี (สำหรับสัญญาและประเทศไทย) กษัตริย์ภูมิพลเองเปลี่ยนใจ เลยไม่ได้เอาถนอมเข้ามาตอนนั้น ดูบทความนี้ของผม goo.gl/g2BMvo ในกรณีแบบนี้ โดยเปิดเผยภายนอก ก็ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงหรือแสดงออกมาให้เห็น - กรณีกษัตริย์ใหม่อยากให้แก้รัฐธรรมนูญในขณะนี้ สุดท้ายอาจจะเป็นแบบนี้ก็ได้